Copenhagenization nedir?

Copenhagenization terimi basit anlamı ile şehirlerde bisiklet kullanımını artırmak anlamına geliyor. Terimin Kopenhag şehrinden gelmesinin nedenleri arasında dünyanın en bisiklet dostu şehri kabul edilmesi ve neredeyse insan sayısından fazla bisiklete ev sahipliği yapması yer alıyor. Copenhagenization terimi, Danimarka şehrinin başarılı modelini izleyerek şehirlerin bisiklet kültürlerini geliştirmeye yönelik konuşmayı çerçevelemek için kullanılıyor.

Copenhagenization teriminin modern kullanımının arkasında Danimarkalı kentsel tasarım danışmanı, mimar ve profesör Jan Gehl bulunuyor. Gehl, 40 yılı aşkın süredir şehirlerin nasıl daha sürdürülebilir ve yaşanabilir olması gerektiğine dair araştırmasının laboratuvarı olarak Strøget ve Kopenhag’ı kullanıyor. Melbourne, Londra ve New York da dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki şehirlere nasıl Kopenhaglaşacaklarına dair tavsiyelerde bulunuyor. Jan Gehl, kavramın çok geniş anlamlara sahip olduğunu ve şehirlerin canlı, güvenli, sürdürülebilir ve sağlıklı olmasını gerektirdiğini savunuyor.

Terimin bu kadar popüler olmasının arkasında ise kentsel tasarım danışmanı ve gazeteci Mikael Colville-Andersen bulunuyor. Colville-Andersen, Copenhagenize adlı blog sayfasında bisikletin kullanımının günlük şehir yaşamında nasıl artırılması gerektiğini ve tercih edildiği taktirde hayatı nasıl kolaylaştırdığını anlatıyor. Güzel ve bilgilendirici görsellerin yanı sıra ilgi çekici hikayeler ve en iyi uygulamalarla projelerini sunuyor. Düzinelerce küresel şehir için bisiklet planlama, strateji, altyapı tasarımı ve iletişim konularında çalışan Mikael Colville-Andersen, renkli kişiliği ve kentsel tasarımda bisikletin rolüne olan coşkusuyla dünya çapında tanınıyor.

Kopenhaglaştırmak genel olarak bisikletin şehirlerimize geri dönmesi demek olsa da asıl amaçlarından biri de otomobil çağını geride bırakmaya çalışmak ve karbon izlerinden dünyamızı kurtarmaya çalışmak. Uzun vadede bakıldığında uygulanması zaman alacak bir düzenleme olan bu terim aslında dünyadaki bütün şehirlere daha yaşanabilir olmak ve değerlerini bilmek için çabalamayı amaçlıyor. Bu terimle ilgili Mikael Colville-Andersen‘in yazdığı kitap ise başarılı ve başarısız yanları ile nasıl uygulanmaya başlanacağını açıkça anlatıyor.

“Bisikletler Kopenhag’ın kalbidir”

Kopenhag nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ı her yerde bulunan asfalt bisiklet yollarında işe veya okula bisikletle gidiyor. Bisiklet sayısının insanlardan fazla olduğu bir şehirde pek çok bölge sakini, kış boyunca yağmura ve kara göğüs gererek yıl boyunca bisikletlerine biniyor. Bisiklete binmenin günlük hayatlarının bir parçası olduğunu söyleyen şehirdeki insanlar “Bisikletler Kopenhag’ın kalbidir” diyor.

Kopenhag‘da uygulanan bisiklet planlaması, tek bir ana plan olmadan 50 yılı aşkın bir süredir adım adım gerçekleştiriyor. Sistem zamanla daha kapsamlı hale geldikçe yollarda bisiklet şeritleri, çocuklar için güvenli bisiklet rotaları, eğlence amaçlı bisiklet parkları, bisiklet köprüleri, bisiklet otoyolları gibi çeşitli hedef ve stratejiler geliştiriliyor. Şehirde aynı zamanda, çocuklar için güvenli bisiklet kampanyaları ve göçmen kadınlar için bağımsız olmalarını sağlamak adına bisiklet eğitimini iş eğitimi ile birleştirmek gibi eğitim programları düzenleniyor.

Yıllık bisiklet anketleri gelişimi takip edilerek politikacılara ve vatandaşlara gelişmelerin nasıl ilerlediği hakkında geri bildirim sağlanıyor. Kopenhag, 2025 yılına kadar karbon nötrlüğü elde etmek için de bisikleti bir araç olarak kullanıyor.

İnsanların iklim sorunlarıyla daha çok ilgilenmeye başlaması ile de bisikletlere olan ilgi artıyor. Dünyanın dört bir yanından yetkililer bisiklet kültürü hakkında bilgi edinmek ve bu kültürü ülkelerinde uygulayabilmek için Kopenhag’a geliyor ve şehir planlamacılığı ile ilgili destek alıyor.

Şehirlerimizi, geleceğimizi ve bizi kendimizin yarattığı sorunlardan kurtarmak için harekete geçmemiz gerekiyor. Copenhagenization bu anlamda ileriye giden yolu bizlere ve yetkililere gösteren yöntemlerden biri. Türkiye’nin birçok yerinde gerek nüfus yoğunluğu gerek yapısal sorunlar nedeniyle bu uygulamayı yapabilmek oldukça uzun bir zaman alacak bile olsa bir gün bu ihtimalin gerçekleşeceğini düşünmek ve bunun üzerine çalışmalara başlamak bile umut verici olur.

Her şeyin çok daha güzel olması dileğiyle!