Jo Nesbø: Norveç’in En Ünlü Polisiye Nordik Noir Yazarı

Jo Nesbø üretken bir yazar ve genellikle her yıl en az bir kitap çıkarıyor. Jo Nesbø sadece Norveç’in değil dünyanın en iyi polisiye yazarlarından biri.

Norveç’in önde gelen polisiye roman yazarı Jo Nesbø, ortalama bir yazar değil. Profesyonel bir futbolcu ve rock yıldızı olmak da dahil olmak üzere hayatında birçok ilginç meslek edindi. İkisi de büyük tutkulardı ama Norveç‘i bekleyen daha büyük bir şey vardı. Gelin birlikte Norveç’in en iyi suç kurgu yazarının hikayesini keşfedelim.

Gençliği ve Kariyer Yolculuğu

Nesbø 1960 yılında Oslo‘da doğdu ama çoğunlukla Molde’de büyüdü. Müzik sevgisini geliştirdiği yer Norveç’in batı kıyısındaydı. Okuldayken gitar çalmayı ve bir grupta şarkı söylemeyi öğrendi. Eğitimini de, Bergen‘deki Norveç Ekonomi Okulu’ndan Ekonomi ve İşletme Yönetimi bölümünde yaptı.

Ancak Nesbø’nun içinde her zaman kendini ifade etmek için yanan bir arzusu vardı. Molde’de kısa bir futbol kariyeri vardı, ancak çapraz bağ yaralanması nedeniyle bu kariyeri yarıda kesildi. Daha sonra profesyonel hayatında, hem borsacı hem de serbest gazeteci olarak çalıştı. Beste yazmaya ve şarkı söylemeye devam etti ve 1992’de Di Derre adlı bir rock grubu kurdu.

Avustralya’da Yaşadığı Zamanlar

Nesbø’nun Di Derre’de yoğun bir çalışma hayatı vardı, bu yüzden bir şeyler biraz ara vermek zorundaydı ve Avustralya’da altı aylık bir mola planladı. Bu süre onun yazma yolculuğunda etkili bir zaman olduğunu kanıtlıyor.

Anavatanından kopuşun içsel yaratıcılığını körüklediği görülüyordu. Norveç’ten ayrılma, Nesbø’nun ilk romanı olacak kitap için bir taslak oluşturmasını sağladı. Bu, ona çok iyi hizmet edecek bir karakteri sundu; Harry Hole’ü.

İlginç bir şekilde, Nesbø’nun ilk romanı bir takma adla yayıncılara sunuldu. Böylece eski bir profesyonel futbolcu ve ünlü rock yıldızı statüsü nedeniyle reddedilmeyecekti.

Harry Hole Serisi

İlk el yazması kitabı Flaggermusmannen oldu. İngilizce başlığı basitçe The Bat idi. Bu, Harry Hole’un zincirleme sigara içmesinin ve alışılmışın dışında yöntemlerinin başlangıcıydı. Kitap Türkçe’ye ise Yarasa adıyla çevrildi.

Harry Hole normal bir dedektif değil. İyileşmekte olan bir alkolik ve işinin getirdiği stres yüzünden şişe onun için sadece kısa bir mesafede. Seri boyunca en büyük düşmanlarından biri olmaya devam eden de alkol.

Hole’ün görevlendirildiği cinayet soruşturmaları var ve bunlar nadiren basit davalar. Harry’nin yöntemleri, gizli bir oyuncağı arayan bir köpek gibi saplantılı bir şekilde adaleti kovalarken eşit derecede kaotik aslında.

Flaggermusmannen (Yarasa) kitabını diğer Harry Hole kitapları takip etti ve bu güne kadar seri Nesbø’nun en popüleri olmaya devam ediyor. Harry Hole serisi için 1997 ile 2019 arasında 12 kitap kaleme aldı. Nesbø’nun gönüllere Harry Hole romanlarıyla taht kurduğu söylenebilir…

Polisiye romanları seviyorsanız ve Norveç’e ilgi duyuyorsanız bu seriye göz atmanızı şiddetle tavsiye ederim.

Diğer Kitapları

Nesbø’nun diğer romanları Olav Johansen serisidir: Blood on Snow (Kardan Adam) ve Midnight Sun: Blood on Snow 2. Hikaye, bir Oslo suç patronu için yasadışı ve dolambaçlı bir tamirci olarak hareket eden Olav Jahansen’i konu alır. Bu seri, yazdığı her şey kadar karamsar ve karanlık.

Norveçli yazar aynı zamanda, büyük tatilini özleyen vahşi bir profesörün maceralarını ve talihsizliklerin konu alan bir çocuk dizisi olan Doktor Proctor kitaplarını da kaleme aldı. 2014’te Kristoffer Joner‘ın oynadığı bir Norveç filmine de uyarlandı, ancak film ortalama eleştiriler aldı.

Shakespeare’i Yeniden Hayal Etmek

2014 yılında, yayıncısı Nesbø’ya Macbeth’in uyarlanmış bir versiyonunu yazması için öneride bulundu. Nesbø ise bir Shakespeare klasiğine sadece Norveçlilerin yapabileceği şekilde çok yeni bir yorum getirmeyi başarıyor.

Daha tanıdık fikirler ve kavramlarla iç içe geçmiş radikal bir hikaye. Anlatı, 1970’lerde distopik Fife kasabasında geçen bir gangster geriliminin karanlık dünyasını araştırıyor. Nesbø, Macbeth karakterini Harry Hole ile aynı ışıkta çiziyor, çünkü kendi amaçları olduğu kadar kendi kusurları da var.

Norveçlilerin “bir gangster gerilim filminin temel bileşenleri” dediği şeyde elbette şiddet, kan dökülmesi ve cinayet var.

Jo Nesbø’nun Başarısı

Nesbø, anavatanı Norveç’te yazdığı için, ilk kitabı The Bat için En İyi Norveç Suç Romanı, The Snowman için 2008 Norveç Kitap Kulübü Ödülü’ne kadar birçok ödül kazandı. Ayrıca uluslararası alanda da başarılı oldu.

Nesbø’nun dünya çapındaki başarısı, Norveççe basılan kitaplardan daha fazla İngilizce’ye çevrilmiş. Bu da kitabı kolayca sattığı anlamına geliyor. Uluslararası alanda 36 milyondan fazla roman sattı, bu rakamlar polisiye yazarları seçkinleri arasında yerini garantiliyor.

Kitaplarının birçoğu sinemaya uyarlandı. Headhunters (Hodejegerne) bugüne kadarki en popüler ekran uyarlamasıdır. 2011 suç gerilim filmi IMDb’de ortalama 7.5 puana sahip.

Başarısız olan bir film versiyonu 2017’de ekrana gelen The Snowman (Snømannen) idi. Nispeten büyük bir bütçeye sahipti ve başrolde Hollywood süperstarı Michael Fassbender vardı. Ancak çok kötü eleştiriler aldı ve orijinal romanın büyüsünü asla tam anlamıyla yakalayamadı. IMDb puanı da 5.1. Dilerseniz yakın zamanda Netflix’te yer alacak, filmi Netflix‘den izleyebilirsiniz.

Suç yazarlığı ve özellikle İskandinav Nordik Noir filmi herkes için olmayabilir. Ancak Jo Nesbø onu her zamankinden daha erişilebilir ve okunabilir kılıyor.

Okuyucuyu sonuna kadar ikinci bir tahminde bulunduran bir yazar olarak bu özel yeteneğe sahip. Nesbø, benzersiz, açıklayıcı ve karanlık merceğinden size Oslo ve Norveç’i gösterebilir. Eşit ölçüde rahatsız edici ve emici, dünyanın dört bir yanındaki birçok insanın daha fazlası için de başarılı bir polisiye yazarı. Üstelik kitapları Türkçe’ye de çevrilmiş durumda. Bu efsane polisiye yazarının serilerini mutlaka okumalısınız.

Okumaya Hangisinden Başlamalı?

Henüz Jo Nesbø okumamış, onun kalemiyle tanışmamış okurlar için ”hangi romanla başlamalıyım?” sorusuna cevap veriyoruz.

Harry Hole serisinin tamamı Türkçe’ye çevrilmiş olduğu için serinin ilk romanı Yarasa’dan başlamak en doğrusu olur. Böylece Harry’nin tüm alkolle mücadele hikayesini, aşklarını ve travmalarını daha iyi anlamanıza yardımcı olur. Böylece Nesbø’nun yazarlık sürecini ve kaleminin geçirdiği evrimi de yakından gözlemleme şansınız olur.

Jo Nesbø’nun Harry Hole serisindeki tüm kitapları birbirinden bağımsız aslında. Ancak özellikle de Hayalet, Polis, Susuzluk ve Bıçak romanları arasında önemli bağlantılar var. O nedenle bu 4 kitabı sırayla okumanızı tavsiye ederiz. Aksi halde spoiler yiyebilirsiniz 🙂

Ancak Harry Hole serisi 12 kitap olması nedeniyle gözünüzde büyüyor fakat yine de yazarı okumak istiyorsanız o halde Harry Hole serisinden daha yüksek tempoya sahip olan Kardan Adam kitabına başlayabilirsiniz. Ardından geriye dönüp Oslo Üçlemesi olarak bilinen Kızılgerdan, Nemesis ve Şeytan Yıldızı kitaplarını okuyabilirsiniz.

1 comment
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir