Kulning: Dizi ve Film Müziklerinde Kullanılan Bir Viking Çoban Çağrısı

Norveç ve İsveç‘in bazı bölgelerinde Kulning, genellikle erişilemeyen dağ otlaklarından çiftlik hayvanlarını çağırmak için kullanılan bir Orta Çağ İskandinav şarkısıdır. Kulning’in Elf soyundan gelen kadınlar tarafından öğretildiğine ve nesiller boyu aktarıldığına inanılıyor.

Teorik olarak Kulning, şarkı söylemeye benzetilebilir. Uzun mesafeden duyulması ve hayvanların ilgisini çekmesi amaçlanan tiz bir çağrıdır. Ancak iki uygulama birbirine benzemiyor. Peki Kulning‘i bu kadar eşsiz kılan nedir? Ve günümüze kadar nasıl geldi? İçeriğimizde bu sorulara yanıt bulabilirsiniz. Keyifli okumalar!

Kulning’in Kökeni

Kulning, çobanların birbirleriyle ve sürüleriyle uzun mesafelerde iletişim kurmasını sağlamak için İskandinav çoban kültüründe yüzyıllar boyunca gelişen özel bir ses tekniğidir. Kelimenin kendisi İsveççe kuh-lock yani inekleri çağırmaktan gelir .

Kulning‘in kökenleri Orta Çağlara dayanmaktadır. Hayvancılık, süt ve yün gibi hayvansal ürünleri işleme işi o zamanlar ağırlıklı olarak İskandinavya‘daki kadınlara bırakılmıştı. Sürüler gündüzleri otlatılıyor, kulübelerden uzaklaşıyor ve her gece çağrılmaları gerekiyordu. Kadınlar, dağlık arazide seslerinin gücünü yükseltmek için Kulning‘i geliştirdiler.

Kulning’in Kullanım Amaçları

• Kulning, şarkı söylemek gibi, uzun mesafeli ses yayılımı için yapılmış bir müziktir. Bir çağrı yapıldığında, vadide çalar ve yankılanır. Hayvanlar çağrıya cevap verir. Sürüye liderlik eden hayvan örneğin inek çağrıyı duyar duymaz kaynağa yöneldiğinden, sürünün geri kalanını da aynı şeyi takip etmeye teşvik eder. Bazı çağrılar, sürüye liderlik etme eğiliminde olan hayvanları adlandırmak için belirli hayvan isimleri de içerebilir.

• Kulning ayrıca kurtlar gibi avcıları korkutmak için de kullanılır.

• İskandinav kadın çobanlar, hayvanlarla ve diğer çobanlarla iletişim kurmak için ortak sinyal çağrılarını bilirlerdi, ama aynı zamanda kendi kişisel çağrıları ve kendilerini ifade ettikleri melodileri de vardı. Bazen sadece çığlıkla yapılan bu çağrılar, bazen de yöreye özgü müzik aletleriyle de yapılıyordu. Bu sesler muazzam mesafeler kat etti ve farklı çoban gruplarının birbirleriyle temas kurmasını sağladı.

• Bununla birlikte Kulning, ormandaki avcıları savuşturabilir ve başka türlü birbirlerinden izole olmuş kadınlar arasında bir iletişim biçimi olarak hizmet edebilirdi. Örneğin, bir inek kaybolursa, bir çiftlikteki bir kadın, mesajı işitme mesafesindeki kişilere iletmek için belirli bir melodiyi kullanarak haykırabilirdi. İnek yeri tespit edildikten sonra, uzaktaki komşusu haberi şarkıyla ona geri iletecekti.

• Kulning kadınların uzaklara gidebilen bu çağrıları bir tür kendini savunma yöntemi olarak kullandığı da söyleniyor.

• Ayrıca diğer kadınları tehlikelere karşı uyarmanın bir yolu olarak da kullanılabileceğinden, bu temalar hikaye anlatmaktan daha ileri gitti. Örneğin bir ayı tespit edildiğinde kadınlar birbirlerini belirli şarkılar veya seslerle uyarabilirdi.

Kulning Şarkıları

Kulning‘in temel kullanımı otlayan hayvanları geri çağırmanın pratik bir yolu olsa da, şarkıların bestelenme ve kullanılma şekli çok daha karmaşıktı. Şarkılar, günlük yaşamın gerçeklerini ve onları söyleyen kadınların umutlarını ve korkularını ifade etmenin bir yoluydu.

• Aşk ve doğanın güzelliği ve yaşadıkları yaşam tarzının özgürlükleri hakkında moral verici ve olumlu şarkılar var.

• Orta Çağ çiftçi topluluklarının gerçek korkularına ışık tutan şarkılar da var. Hayvanları kaybetmeyle ilgili şarkılar buna bir örnek. Bu korkularla ilgili olarak ormanda hayvanları aramakla ilgili şarkılar vardır. Bu şarkılar, arama gece devam etse bile, kayıp bir hayvan bulunana kadar ormanda aramak zorunda kalacak kadınların korkularına odaklanıyor.

Kulning Bugün Nasıl Kullanılıyor?

Kulning, İskandinavya’nın daha uzak bölgelerinin bazılarında bugün hala uygulanmaktadır. Ancak daha nadirdir ve İsveç kırsalında yürürken, Kulning ile karşılaşmanız pek olası değildir.

Bununla birlikte, videoları YouTube’da yüz binlerce izlenen Jonna Jinton, Kulning‘e ışık tutuyor ve onu yepyeni bir izleyici kitlesine tanıtıyor. Bu da Kulning‘in ana akım medyada kullanılması, yüzlerce yıldır var olmasına rağmen Kulning‘in çekiciliğini kesinlikle kaybetmediğini gösteriyor. Bir halk şarkısı o kadar büyüleyici ki, bir sürü çağrısı olarak pratik amaçlarını uzun süredir geride bırakmış olsa da hala akıllarda kalmayı başarıyor. Jonna Jinton’la İlgili Nordik Youtube Kanalları listemize göz atabilirsiniz. Ayrıca kendisini Instagram‘dan da takip edebilirsiniz.

Kulning, müzikologlar tarafından İskandinav halk müziği geleneğinin temel sesi olarak kabul edilir. Orman, şarkının orijinal ortamı olduğu için bu büyüleyici gelenek, doğal dünyada haklı bir yere sahiptir. Modern insan için, geçmişi ve bugünü, doğayla ve şarkıcının bireysel gücüyle birleştirir. Bu nedenle vokalistler için fırsatlar sunan bu tür “orman operası” olarak tanımlanıyor.

Kulning günümüzde kültürel olarak benzersiz, öğrenmesi ve ustalaşması zor olarak anılıyor. Stockholm‘deki Kraliyet Müzik Koleji olan Royal College of Music yükseköğretim kurumunda öğretiliyor. Geleneğin taşıyıcıları olan Nordik müzisyenler burada kendi kurslarını sunuyorlar.

Royal College of Music'de Profesör ve Kulning uzmanı olan Susanne Rosenberg, Kulning'in 125 desibele kadar ulaşabileceğini söylüyor ve kaynağın yanında duran biri için tehlikeli derecede gürültülü olduğu konusunda uyarıyor.

Kulning İskandinavya merkezli diziler ve filmlerin müziklerinde kullanıldı. “Eski bir Viking çoban çağrısı” olarak tanımlanan Kulning, bu nedenle Vikingler dizisinin müziklerinde de kullanılmıştır. Diziyi Netflix’den izleyebilirsiniz.

İskandinav halk masalı Karlar Kraliçesi’ni temel alan Disney’in Frozen (Karlar Ülkesi) müzikal animasyonunda da şarkıcı Christine Hals’ın geleneksel Norveççe Kulning‘ine yer verildi. Filmin ikincisi de mevcut. Bu güzel ve eğlenceli animasyonu da dilerseniz tek, dilerseniz çocuklarınızla birlikte internet ya da YouTube üzerinden izleyebilirsiniz.