Moda sektöründe sürdürülebilirlik adına atılan en büyük adım, ilk kez 2009 yılında düzenlenen Kopenhag Moda Zirvesi ile yaşandı. İlk kez bu zirvede yayınlanan kılavuz niteliğindeki raporda, moda sektöründeki CEO’ların sürdürülebilirliği markalarına entegre etmeleri için somut bir yol haritası çizilmiş oldu. Sürdürülebilir moda yaklaşımının tam olarak neyi ifade ettiğini bu raporda 7 temel başlık altında toplanmış eylem planlarıyla özetlemek mümkün: marka şeffaflığı, su, enerji ve kimyasal hammadde kullanımının sınırlandırılması, çalışanların güvenliği ve adil ücret düzeni, geri dönüştürülebilir hammadde kullanımı, ürünlerin yeniden kullanımı ve dijital devrim. Kısacası, sürdürülebilirlik sadece yeşil dünyayı değil, adil ve eşitlikçi bir küresel düzeni de hedefliyor.
Her ne kadar marka sahiplerinin ve şirket politikalarında söz sahibi olan bireylerin çevreci yaklaşımı önemli olsa da, marka davranışlarında en belirleyici faktör tüketici talepleridir. Artan çevresel krizlerle birlikte zihinlerde çalmaya başlayan alarm çanları birçok sorumlu tüketicinin alışveriş tercihlerini de etkiliyor. Bu nedenle, yazının devamında atıfta bulunacağımız İskandinav markaları yanında İskandinav toplumunun da gelişen sürdürülebilir moda yaklaşımında önemli bir rol oynadığını unutmamak gerekiyor.
Moda Sektörünün Küresel Ekileri
Atılan olumlu adımların değerini anlayabilmek için mevcut duruma biraz daha yakından bakalım (Gazzola, Pavione, Pezzetti & Grechi, 2020):
- 1.3 trilyon $ değere sahip olan moda endüstrisi 300 milyondan fazla insana istihdam sağlıyor. Bu iş gücünün % 7’sini düşük gelir düzeyine sahip ülkelerdeki pamuk üretimi oluşturuyor.
- Tekstil üretimi yıllık 98 milyon tonun üzerinde yenilenemez enerji kaynağı ve 93 milyar metreküp su tüketimine neden oluyor. Bu tüketim miktarıyla küresel kuraklığa en önemli katkılarından biri tekstil endüstrisinden geliyor.
- Moda endüstrisinin yıllık CO2 emisyonu 1.2 milyar ton.
- Her yıl 500 bin tonun üzerinde mikroplastik fiber okyanuslarda birikiyor.
- Büyük bir bölümü gelişmemiş ülkelerde gerçekleşen üretim düşük çalışma ücretleri, yüksek çalışma saatleri, çocuk işçiliği ve köleliğin önünü açıyor.
Sürdürülebilir Moda Anlayışını Benimseyen İskandinav Markaları
Nudie Jeans Co
Nudie Jeans, Göteburg merkezli bir İsveç markası. Sürdürülebilirlik yaklaşımları kısaca ‘atma, tamir et’ prensibine dayanıyor. Marka bazı bölgelerde sınırları zorlayarak evde tamir seçeneği bile sunuyor. Kullanılmış kotlarınızı mağazada veya evinizde ücretsiz tamir ettirebilir ya da mağazaya bağışlayarak % 20 indirim kazanabilirsiniz. Bağışlanmış kotlar yıpranmışlık durumuna göre tamir edilerek mağazanın ikinci el bölümünde satılıyor veya geri dönüştürülüyor.
Organic Basics
Organic Basics, ürünlerinde çevre dostu organik malzemeler kullanarak sürdürülebilirliğe katkı sağlayan bir Danimarka markası. Sektöre girişleri organik pamuktan üretilen erkek içgiyim ürünleri ile başlıyor. Hatta, sürdürülebilirlik kılavuzunda yer alan maddeleri temel alarak üretilen bu pamuğu İzmir’deki bir üreticen ithal ediyorlar. Zamanla ürün yelpazelerini kadın ve erkek içgiyim ürünleri ve T-shirt gibi temel tekstil ürünleri ile genişletip malzeme tercihlerine patentli Tencel ve SilverTech kumaşlarını da ekliyorlar. Tencel, odun hamuru selülozundan üretilen ve doğada tamamen çözünebilen bir kumaş. SilverTech ise içerdiği gümüş partikülleri (antibakteriyel) sayesinde ürünlerin yıkama sıklığını azalatarak su tüketimini azaltmayı hedefliyor.
SWEDISH HASBEENS
Swedish Hasbeens yüksek kaliteyi, özgün tasarımı ve sürdürülebilirliği harmanlayan Stockholm merkezli bir moda markası. Tüm ürünlerinde en yüksek kalitede, geri dönüştürülebilir, organik kumaşlar kullanıyorlar. Ürünler yerel tasarımcılar tarafından geleneksel yöntemlerle, kitlesel üretimde kullanılan herhangi bir araç kullanılmadan yapılıyor.
ASKET
ASKET, İsveç merkezli bir erkek giyim markası. Tasarımlarında genel olarak minimalist bir hava hakim. Marka sezonluk üretimlere karşı, kendi tanımlarıyla ‘zamansız’ tasarımlar sunuyor. Geri dönüştürülmüş pamuk, keten, yün ve kaşmir gibi çevre dostu kumaşlar kullanıyorlar. Sürdürülebilirlik kılavuzunda yer alan marka şeffaflığı ASKET’in ciddiye aldığı noktalarlardan biri, tüm ürünleri üzerlerinde ürün izleme koduna sahip. Bu kod ile ürünün üretim süreci ile ilgili tüm bilgilere ulaşabiliyorsunuz.
NINA SKARRA OSLO
Nina Skarra, modada sürdürülebilir yaklaşımı benimseyen Norveç markalarından biri. Tüm ürünleri doğada % 100 çözünürlüğer sahip ipek, yün, babus, soja ve pamuk kumaşlardan üretiliyor. Markanın yaratıcısı Nina Skarra’nın üzerinde durduğu bir diğer konu ise moda endüstrisindeki kadınların gelişimini desteklemek.
2 comments