Zaman zaman Nordik filmlere ulaşmak ve bu filmleri yasal yollarla izlemek zorlu olabiliyor. Bu bağlamda, sinefilleri hazırladığı seçkileri ile her daim mutlu eden, arthouse filmleri yasal bir şekilde izlememizi sağlayan streaming servisi MUBI’nin kütüphanesinde ve aylık seçkileri dahil olmak üzere şu anda tam dokuz Nordik film bulunuyor. Deneysel sinemanın öncü isimlerinden Viking Eggelig’in dokuz dakikalık Symphonie Diagonale (1924) adlı kısa filmi, usta yönetmen Ingmar Bergman’ın Smultronstället / Yaban Çilekleri (1958) ve Nattvardsgästerna / Winter Light (1963) filmleri, Lars von Trier’in Amerika üçlemesinin ikinci filmi Manderlay (2005), İzlandalı müzisyen Jóhann Jóhannsson’un süper 8 ile çektiği End of Summer (2014) adlı kısa filmi, Joachim Trier’in Louder Than Bombs (2015) filmi, Hanna Sköld’ün Granny’s Dancing on the Table (2015) filmi, Ruben Östlund’un The Square (2017) filmi ve Jukka-Pekka Valkeapää’nın Koirat eivät käytä housuja / Dogs Don’t Wear Pants‘i (2019) MUBI’deki Nordik filmleri oluşturuyor. Elbette sürekli güncellenen MUBI seçkilerini sıklıkla kontrol etmekte yarar var, nitekim zaman içerisinde yeni Nordik filmler de eklenmiş olabilir.
Symphonie Diagonale (1924)
Yönetmen: Viking Eggeling, İsveç, 9′
İsveçli avangart sanatçı ve yönetmen Viking Eggeling dadaizm, konstrüktivizm ve soyut sanatın sinema alanındaki öncü isimlerinden. Symphonie Diagonale, deneysel sinema tarihindeki ufuk açıcı soyut filmlerden biri. Eggeling filmde deyimlerin ve temaların ortaya çıktığı bir müzik parçası gibi, bir dizi kontrastta, dikey ve yatay, düz ve kavisli, güçlü ve zayıf, kaybolan ve ortaya çıkan çizgiyi vurgulayan nesnel olarak analiz edilmiş formların hareketini gösteriyor.
Smultronstället (1958)
Yönetmen: Ingmar Bergman, İsveç, 91′
Emekli doktor Isak Borg, mezun olduğu okuldan onur derecesi almak için hamile ve mutsuz gelini Marianne ile birlikte Stockholm’den Lund’a seyahat eder. Yol boyunca her biri yaşlı doktorun kendi hayatının zevkleri ve başarısızlıkları üzerine düşünmesine neden olan bir dizi otostopçuyla karşılaşırlar. Bunlar arasında, doktorun kendi ilk aşkını çalan hayat dolu genç Sara da bulunmaktadır.
Nattvardsgästerna (1963)
Yönetmen: Ingmar Bergman, İsveç, 80′
İsveç kırsalında, soğuk kış döneminde, papaz Tomas Ericsson, sevgili eşini iki yıl önce kaybettikten sonra Tanrı’ya karşı bir inançsızlık krizine girer. Ayinden sonra Karin Persson, kocası balıkçı Jonas Persson ile papazı arar ve Jonas’ın Çin’in atom bombası olduğunu öğrenince intihar etmeye kalkıştığını söyler. Tomas başarısız bir şekilde Jonas’ı rahatlatmaya çalışır ancak inancından yoksun olduğu için inandırıcı değildir ve Jonas kafasında bir tüfekle kendini öldürürür. Bu arada kasabanın öğretmeni Märta Lundberg Thomas’a aşıktır, ancak Tomas acı ve sert sözlerle Märta’yı reddeder. Sonunda Tomas, kutsal kişiyle İsa Mesih’in Mesih Tutkusu’ndaki gerçek acısını tartışır.
Manderlay (2005)
Yönetmen: Lars von Trier, Danimarka-İsveç-Hollanda-ABD, 139′
Lars von Trier’in Amerika üçlemesinin ikinci filmi Manderlay, Danimarka’nın yanı sıra birçok ülkenin ortak yapımcı olarak imza attığı bir film. 1933’te Dogville’den ayrıldıktan sonra Grace Margaret Mulligan, bir kölenin Manderlay adlı bir pamuk çiftliğinde cezalandırıldığını görür. Resmi olarak kölelik yasa dışıdır. Bunu gören Grace, çiftlik sahiplerine karşı çıkar. Manderlay’de bazı gangsterlerle birlikte kalır ve durumu değiştirmeye çalışır. Ancak hasat zamanı geldiğinde Grace, Manderlay’in sosyal ve ekonomik gerçekliğini görmek zorunda kalır.
End of Summer (2014)
Yönetmen: Jóhann Jóhannsson, Danimarka-İzlanda, 29′
İzlandalı müzisyen Jóhann Jóhannsson süper 8 ile çektiği End of Summer‘da dünyanın en güney köşesinde mevsimleri değiştiren manzaraları, insanlık tarafından zar zor etkilenen ve fark edilen bir yolculuğu yakalar. Antarktika yazında çekilen film, yirmi günlük bir süre zarfında yapılan bir dizi statik tablolardan oluşur.
Louder Than Bombs (2015)
Yönetmen: Joachim Trier, Norveç-Fransa-Danimarka-ABD, 109′
Eşi, ünlü fotoğrafçı Isabelle Reed’in bir araba kazasında hayatını kaybetmesinden üç yıl sonra Gene, utangaç genç oğlu Conrad ile gündelik hayatına devsam eder. Isabelle’in fotoğraflarından oluşan planlı bir sergi, Gene’nin büyük oğlu Jonah’ı büyüdüğü eve geri döndürür ve çok uzun zamandır ilk kez baba ve iki erkek kardeş aynı çatı altında yaşamaktadır.
Granny’s Dancing on the Table (2015)
Yönetmen: Hanna Sköld, İsveç, 88′
On üç yaşındaki Eini, dünyadan korkan şiddet eğilimli babasıyla toplumdan izole bir şekilde büyür. Eini’nin maruz kaldığı vahşet, onu neredeyse benlik duygusunu yitirmeye iter ama yenilmez fantezisiyle, hayatta kalmak için güç alabileceği bir dünya yaratır.
The Square (2017)
Yönetmen: Ruben Östlund, İsveç, 151′
Christian, Stockholm’de bir çağdaş sanat müzesinin saygın küratörü, boşanmış ancak iki çocuk babası, elektrikli araba kullanan ve iyi amaçları destekleyen bir birey. Bir sonraki sergisi, yoldan geçenleri fedakarlığa davet eden ve onlara sorumlu insanlar olarak rollerini hatırlatan “The Square”. Ancak bazen kendi ideallerinize ulaşmak zordur: Christian’ın telefonunun çalınmasına verdiği aptalca tepki, onu utanç verici durumlara sürükler. Bu arada, müzenin PR ajansı “The Square” için beklenmedik bir kampanya yaratır. Tepkiler abartılır, bütün bunlar Christian’ı ve müzeyi varoluşsal bir krize sokar.
Koirat eivät käytä housuja (2019)
Yönetmen: Jukka-Pekka Valkeapää, Finlandiya, 105′
Erotizm, komedi, drama, korku ve romantizm gibi birbirinden farklı türleri bir araya getiren Koirat eivät käytä housuja, eşini bir kazada kaybeden Juha’yı anlatır. Yıllar sonra hala uyuşmuş hisseden ve insanlarla bağlatı kuramayan Juha, bir dominatriks olan Mona ile tanışır. Hayatı ise tamamen değişir.
