Tanımadığımız İskandinavlar

İskandinav ülkeleri ve kültürleri hakkında popüler bilgileri bir kenara bırakacak olursak Ortaçağ dünyasında kürk ve köle ticareti ile uğraşan bir tacir ya da gezginden çok daha az bilgiye sahip olduğumuz söylenebilir. Mesela pek azımız Amerika’nın keşfinin Colomb’dan 500 yıl önce bir İskandinav olan Kızıl Erik tarafından yapıldığını biliyoruz. Bunun sebeplerinden biriside İskandinavların uzun deniz yolculukları ile Amerika kıtasına değil daha iyi bildiğimiz İzlanda’ya koloni kurmalarıdır. İzlanda tarım ile uğraşan Vikingler (İskandinav uluslarının genel adı) için paha biçilemez bir yer olsa da ilk yerleşimcileri sürgüne gönderilen isyankârlar ve gözden düşmüş kontlar olmuştur. Biz onların kimler olduğunu bilmiyoruz. Çünkü İskandinav yazılı tarihi 1000 yılı dolaylarında başlamıştır. Onun öncesinde Vikingleri daha çok kahramanlıkların ve deniz seferlerinin anlatıldığı destan niteliği taşıyan sagalardan tanıyoruz.

İskandinavların dünya ile ilişkilerini ise etkileşimde bulundukları milletlerin tuttukları kayıtlardan ulaşıyoruz. Bugünkü Danimarka topraklarının kuzeyinde yaşayan toplumları ifade etmek için İngilizler soyguncu, İrlandalılar yabancı, Rumlar (Bizans) Vareg, Araplar Mecûs ya da el-Ardomani, Fransızlar Norman olarak adlandırırken bazı Norveçlilere ise siyah yabancı anlamında ki Dubgall denmiştir. Fiziki profillerini ise birçok seyyahın notlarına yansımıştır. İskandinav topraklarından ticaret için ayrılan bir Vikingler sarışın ve kızıl olarak kategorize edilmiştir. Gömlek ve kaftan giymek yerine vücutlarının bir kısmını tamamıyla kapatan, kollarının birini dışarıda bırakan tek parça elbise giyiyorlardı. Her Viking’in ayak tırnaklarından boynuna kadar ağaç yeşili dövmeleri vardı. İskandinav kadınlarının memelerinde ise kocalarının zenginliğine göre demir, gümüş, bakır ya da altından bir hukka bulunuyordu. Kadınlar ziynet eşyası olarak halka gerdanlıkları tercih ediyorlardı. Hepsinin yanında balta, kılıç ya da bıçak muhakkak bulunurken gittikleri yerde ilgilerini çeken tek ticari mal bugün tılsım etkisine sahip olduğuna inanılan nazar boncuklarıydı.

Doğa ve insan etkileşiminin en güzel örneğini temsil eden Vikingler bilindiğinin aksine yalnızca İskandinav topraklarında yaşamamıştır. Onların izlerine İngiltere, Fransa, Akdeniz hatta İstanbul’da bile rastlamak mümkündür. Konu şan ve şöhret için dünyanın her kıtasını dolaşan Vikingler olunca, İstanbul Ayasofya müzesinin güney galerisinin orta kısmında, mermer korkulukların üzerinde iz bırakan ünlü bir İskandinav kahramanından iz bulmak şaşırtıcı değildir. Yazı 9. yy’a tarihlendirilirken “Halvdan Buradaydı” ibaresinin yazılı olduğu tespit edilmiştir.

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir